Nội dung truyền thông bệnh " Viêm não mô cầu " tháng 02/2024

VIÊM NÃO MÔ CẦU

                                                                                BS Vũ Trọng Dũng

1. Tổng quan về bệnh do não mô cầu

-Viêm màng não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính qua đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ do vi khuẩn gây ra.

- Bệnh do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm nhóm B.

-Bệnh viêm màng não mô cầu xảy ra quanh năm, thường gặp vào mùa đông-xuân khi thời tiết bắt đầu trở lạnh,

-Theo thống kê, tỷ lệ trẻ bị viêm màng não mô cầu khỏi bệnh hoàn toàn có thể lên đến 95% nếu được điều trị kịp thời. Nếu phát hiện và điều trị bệnh muộn, trẻ có thể phải đối mặt với nhiều di chứng nặng nề suốt đời.

-Tỷ lệ trẻ được chữa khỏi nhưng phải sống với các biến chứng lên đến 20%.

-Bệnh viêm màng não mô cầu có thể bắt đầu với triệu chứng sốt nhẹ và chuyển biến nhanh chóng, dẫn đến nhiễm khuẩn huyết, khiến trẻ tử vong chỉ sau vài giờ phát bệnh.

-Viêm màng não mô cầu ở trẻ xuất hiện đột ngột và có diễn biến nhanh chóng, nghiêm trọng. Do đó, việc phát hiện sớm các triệu chứng và điều trị bệnh kịp thời có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và an toàn cho trẻ. Viêm màng não do não mô cầu là một bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao,

-Trẻ đã được điều trị bệnh vẫn có thể đối mặt lâu dài với các di chứng do bệnh gây ra.

-Chủ động phòng ngừa bệnh cho trẻ là vô cùng quan trọng. Cách phòng ngừa bệnh cho trẻ hiệu quả nhất là tiêm phòng vacxin  não mô cầu. 

2. Nguyên nhân của bệnh do não mô cầu

Viêm màng não mô cầu được gây ra bởi vi khuẩn não cầu Neisseria meningitidis, thường được gọi là meningococcus.

Vi khuẩn gây viêm não mô cầu chỉ có thể sống ở môi trường bên ngoài

-Khoảng 30 phút nếu nhiệt độ 56 độ C

-Khoảng 10 phút nếu nhiệt độ 60 độ C.

Vi khuẩn này có thể tồn tại lâu hơn ở mức nhiệt độ thấp -20 độ C.

Vi khuẩn dễ bị tiêu diệt bởi các chất sát khuẩn, tẩy rửa thông thường.

3. Đường lây  của bệnh do não mô cầu

-Bệnh thường lây truyền trực tiếp từ người qua người và hiếm khi bệnh được lây truyền qua tiếp xúc với đồ vật.

-Một nghiên cứu cho thấy:

+Trên 25% người nhiễm vi khuẩn không có biểu hiện lâm sàng điển hình. 

+Trên 50% người nhiễm vi khuẩn vẫn sinh hoạt khỏe mạnh bình thường.

-Đây chính là nguồn lây lan vi khuẩn phổ biến trong cộng đồng.

-Hầu hết, trẻ em có thể bị lây nhiễm vi khuẩn gây bệnh thông qua tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp với các giọt bắn từ mũi, họng của người đã bị nhiễm vi khuẩn khi bệnh nhân ho, hắt hơi hay nói chuyện. 

-Trẻ càng nhỏ thì nguy cơ mắc bệnh càng cao và ngược lại, trẻ càng lớn thì nguy cơ mắc bệnh sẽ thấp hơn. 

4. Triệu chứng của bệnh do não mô cầu

- Sốt cao đột ngột, có thể lên đến 41 độ C;

- Đau mỏi cơ, mệt mỏi;

- Ho, đau họng;

- Cảm thấy ớn lạnh, rét run;

- Đau đầu dữ dội;

- Ngủ li bì; ăn kém, bỏ bú; bỏ chơi;

- Buồn nôn, nôn;

- Cứng cổ…có thể lơ mơ hoặc hôn mê…

Ngoài các triệu chứng trên, trẻ bị viêm màng não mô cầu còn xuất hiện những nốt tử ban trên da sau khi sốt 1-2 ngày, lúc đầu dạng chấm sau đó lan nhanh như hình bản đồ hay dạng bọng nước, kích thước 1-2mm đến vài cm.

Tử ban có màu đỏ thẫm hoặc tím thẩm, bờ không đều, bề mặt phẳng đôi khi có hoại từ ở trung tâm, thường xuất hiện ở vùng hông và hai chi dưới.

Lưu ý: Các triệu chứng của viêm màng não mô cầu ở trẻ em tương tự như triệu chứng của các bệnh viêm đường hô hấp khác khiến bố mẹ trẻ dễ nhầm lẫn. Vì vậy, khi trẻ có các biểu hiện trên, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám và điều trị càng sớm càng tốt.

5. Biến chứng của bệnh do não mô cầu

Viêm màng não do não mô cầu ở trẻ em nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể để lại nhiều di chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong.

6. Di chứng viêm màng não do não mô cầu:

• Điếc;
• Mù lòa;
• Suy giảm thần kinh kéo dài;
• Não bộ kém phát triển, giảm chỉ số IQ;
• Hoại tử nghiêm trọng dẫn đến cắt cụt chi.

7. Phòng ngừa bệnh do não mô cầu

- Thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân: rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.
- Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập, nâng cao thể trạng.
- Thực hiện tốt vệ sinh, thông khí nơi ở, nơi làm việc.
- Chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh tại các cơ sở y tế.
- Khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
 

Tiêm vacxin là biện pháp phòng ngừa viêm màng não mô cầu hiệu quả nhất